Altijd gedacht dat de naam van het wijngoed Tokara in Stellenbosch uit het Xhosa kwam en een bijzondere betekenis had? Vergeet het maar snel. Hij is gewoon een samentrekking van de voornamen van de zoon en dochter van eigenaar Gerrit Thomas Ferreira. Bankier Ferreira, in Zuid-Afrikaanse societykringen beter bekend als ‘GT’, is een van die vermogende zakenlieden die zich geroepen voelden om bij wijze van ontspanning een lifestyle wijngoed in Stellenbosch te beginnen. Het lijkt onvermijdelijk dat zulke liefhebberijen uit de hand lopen en de hobby plaatsmaakt voor een serieus bedrijf.
Altijd gedacht dat de naam van het wijngoed Tokara in Stellenbosch uit het Xhosa kwam en een bijzondere betekenis had? Vergeet het maar snel. Hij is gewoon een samentrekking van de voornamen van de zoon en dochter van eigenaar Gerrit Thomas Ferreira. Bankier Ferreira, in Zuid-Afrikaanse societykringen beter bekend als ‘GT’, is een van die vermogende zakenlieden die zich geroepen voelden om bij wijze van ontspanning een lifestyle wijngoed in Stellenbosch te beginnen. Het lijkt onvermijdelijk dat zulke liefhebberijen uit de hand lopen en de hobby plaatsmaakt voor een serieus bedrijf. Zo ook in het geval van Tokara, dat veel groter geworden is dan oorspronkelijk gepland. Behalve een ‘op de groei’ gebouwde wijnmakerij met een capaciteit van ongeveer 950 ton, c.q. een kleine 800.000 flessen en wijngaarden omvat het ook olijfboomgaarden, een oliepers én een veelbesproken restaurant.
Drie wijngaardlocaties
Ferreira liet in 1999 met de bouw van het bedrijfscomplex beginnen. Het ligt op een kilometer of vijf ten oosten van Stellenbosch bij de Helshoogte Pas, aan de weg naar Franschhoek. Naaste buren zijn Thelema en Delaire. Zoals de naam Helshoogte al suggereert, is dit is een hoog op de hellingen van de Simonsberg gelegen deel van Stellenbosch. Tokara beschikt er over eigen wijngaarden, beplant met blauwe druivenrassen. Maar ook buiten Stellenbosch heeft het bedrijf wijngaarden, en wel in de koele regio’s Elgin en de Hemel-en-Aarde Vallei bij Hermanus in Walker Bay. Deze worden uitsluitend gebruikt voor de teelt van witte druivenrassen als sauvignon en chardonnay. Bij het wijngaardbeheer wordt gebruikt gemaakt van gegevens op basis van infraroodfotografie. Alles bij elkaar is de aanplant behoorlijk gevarieerd, met behalve de twee genoemde rassen ook cabernet sauvignon en franc, merlot, malbec, petit verdot, grenache, mourvèdre, shiraz, chenin en semillon. Genoeg speelruimte dus voor wijnmaker Miles Mossop (foto), die een voorstander is van een ‘zachte’ vinificatie. De kleurverdeling van de wijnen is 55 procent wit en 45 procent rood.
Zondernaam of Tokara?
De eerste wijnen die uitgebracht werden, werden als nog niet helemaal goed genoeg voor etikettering als Tokara beschouwd. Het was de bedoeling ze tijdelijk onder een andere naam uit te brengen, totdat de wijngaarden oud genoeg zouden zijn om de voor een grand vin beoogde kwaliteit te leveren. Deze tijdelijke lijn wijnen (eerste oogst in 2002) kreeg de naam Zondernaam, een verwijzing naar een kadastrale benaming van een deel van het wijngoed. Het zou echter iets anders lopen. Ook na het uitkomen van de eerste Tokarawijnen (oogstjaar 2003) in is de lijn Zondernaam gewoon voortgezet. Die vormt nu het ‘instapniveau’. Althans, in landen waar men geen moeite heeft met de naam. Voor de Angelsaksische medemens bleek dat te veel gevraagd. In de VS en het Verenigd Koninkrijk wordt daarom gewerkt met de namen ‘Tokara’ (= Zondernaam) en Tokara Reserve (= Tokara). Importeur Gall & Gall laat daarentegen exclusief voor Nederland een Merlot onder het etiket Zondernaam bottelen.
Proef op de som
Zondernaam Sauvignon Blanc 2008
Bleke tint, waterig, groene reflex. Middelintense neus zonder overdreven expressie of agressiviteit, kruisbes. Ronde, sappige smaak, wit fruit, ietsje pietsje grassigheid, behoorlijk vol, gematigde zuren en aromatische intensiteit. Heel toegankelijke stijl.
€ 8,99
Zondernaam Chardonnay 2008
Deels op vat, deels op tank vergist. Jeugdig, bleekgeel met groene reflex. In geur en smaak gekenmerkt door botersnoepjes. Soepel en romig, geïntegreerd hout, fijn bittertje. Makkelijke allemansvriend.
€ 8,99 (Speciale aanbiedingsprijs in december € 6,49)
Zondernaam Red 2007 ♥
Oneerbiedig gezegd is dit een ‘restjeswijn’, samengesteld uit een hele serie druivenrassen. Goede kleurdiepte. Open, zwart fruit, kruidig, tikje geroosterd. Idem in smaak, fruit en kruidigheid, leer – een ‘typisch Kaaps’ trekje? -, spicy finale. Aardige wijn.
€ 8,99
Zondernaam Shiraz 2006 ♥
Aanvulling van grenache en mourvèdre. Vroeg jaar met de nodige hitte en een rijpheid met 15% alcohol. Veel kleur. Rijp zwart fruit, spicy eiken, vleugje tabak. Lekker volle en stevige smaak, goede structuur, zoetje, chocolade na. Goed.
€ 11,49
Zondernaam Merlot 2006
Exclusieve botteling voor Gall & Gall met tamelijk aardse en derhalve niet zo fruitige geur. Wat tweeledige smaak, redelijk stevig in aanzet met smeuïg eiken, maar ook hoekig door nogal nadrukkelijke zuren en bitters. Niet geheel overtuigend.
€ 11,49
Zondernaam Cabernet Sauvignon 2006
Aangevuld met petit verdot. Goede kleur. Gereserveerde neus met wat eucalyptus. Smaak enigszins in lijn met die van de Merlot, met een tekort aan fenolische rijpheid en zoet naast plantaardig bitter.
€ 11,49
Tokara Elgin Sauvignon Blanc 2007 ♥
Intense neus met eerste rijpingsaroma’s, redelijk complex. Volle, brede smaak, ook hier begin van ontwikkeling, evenals bij Zondernaam beschaafde zuren en geen enkele groenheid of agressie. En ja, bij uitstek ‘gastronomische’ Sauvignon.
€ 15,99
Tokara Stellenbosch Chardonnay 2005 ♥♥
Dit is heel andere koek dan de Zondernaam. Dijonklonen, vergisting en opvoeding op vat, 40% malo. Lichtgeel. Complexe neus, hazelnoot, citrusfruit, fijne lie-geur van het lange gistcontact. Heerlijk romige en tegelijk levendige smaak, weer die hazelnoot, mooie mineralen, spanning. Favoriet!
€ 18,99
Tokara Red 2004 ♥♥
Het rode paradepaardje van Tokara. Bordeauxblend van de beste vaten met 22 maanden rijping. Goede kleur. Bordeauxneus, bessen, tabak, ceder. Zelfde impressies in de smaak, concentratie, stevig fruit, zoete kern, uitgebalanceerde tannine en zuren, zacht drogende finale. Veel lengte. Mooi.
€ 25,99Importeur: Gall & Gall, http://www.gall.nl
René van Heusden
