Een jaar geleden was ik voor het eerst in Leyda, voor ondermeer een bezoek aan dé voortrekker van het gebied, Viña Leyda. Toen al was ik erg onder de indruk van de kwaliteit en vooral ook van de stijl van de wijnen. Destijds was de wijnmaakster Viviana Navarrete met zwangerschapsverlof, maar donderdag 10 september j.l. kon haar ik alsnog ontmoeten.
Ze was in Nederland op uitnodiging van Viña Leyda’s importeur vanaf het eerste uur in 1997: Wijnimport J. Bart, die rondom een lekker overzichtelijk aantal wijnen een prachtige wijnspijs-proeverij had georganiseerd. En dat nog wel in mijn eigen Amersfoort, bij het zeer overtuigende restaurant Merlot.
Viña Leyda
Viña Leyda is in 1997 opgericht door de familie Fernandez, in een toen nog onontgonnen kustgebied 12 kilometer landinwaarts van de havenplaats San Antonio. Het is tegenwoordig onderdeel van de groep Viña San Pedro Tarapacá en de wijnen worden bij Tarapacá gemaakt. Maar Viña Leyda heeft 230 hectare eigen wijngaarden in het koele kustgebied dat sinds 2001 officieel D.O. Leyda is, als onderdeel van de grotere San Antonio Valley.
Zee-invloed
En koel is in het geval van Leyda geen slimme marketing maar waarheid, zeker voor Chileense begrippen. Van alle ‘ont-wikkelde’ kustgebieden, waar meerdere producenten actief zijn, heeft Leyda de gemiddeld minst warme temperaturen gedurende het groeiseizoen. Afhankelijk van de data (algemene weerwebsites of Adcon Livedata (van stations in de wijngaarden)) wordt een gemiddelde temperatuur gegeven van slechts 15 ºC tot 19 ºC over de periode van oktober tot en met maart. Overdag kunnen de temperaturen oplopen tot tegen de 30 ºC, maar ze komen er zeer zelden boven. En ’s nachts koelt het flink af (gemiddeld zo’n 13 ºC, soms meer dan 20 ºC!), zeker voor een gebied zo dicht aan zee.De belangrijkste factor die het klimaat van Leyda bepaalt, is uiteraard de Humboldtstroom. Dit is een relatief koude golfstroom – de zeewatertemperaturen van Valparaiso komen nooit boven 18 ºC – die langs de Chileense kust omhoog trekt naar Peru tot aan de Galapagoseilanden en overdag met zijn koele zeewinden de temperaturen matigt. Die winden hebben vrij spel, want de wijngaarden van Viña Leyda liggen op de westelijke flanken van het kustgebergte, vaak ‘kijken’ ze naar de kust (La Ida, waarvan Leyda is afgeleid, betekent trouwens ‘naar de kust’). ’s Nachts doen koude winden vanuit de Andes, die door het dal van de Maipo tot in Leyda geraken, de temperaturen dalen.
Water
Ochtendmist is een veel voorkomend fenomeen – en zorgt voor meer schimmeldruk dan landinwaarts – maar is tegen het middaguur doorgaans weggebrand door de zon. Echte neerslag valt er niet veel, zeker niet tijdens het groeiseizoen (jaarlijks zo’n 300 mm, maar bijna alles in de maanden juni en juli), dus men kan niet zonder irrigatie. Daartoe is door de familie Fernandez in 1997 een pijplijn van 8 km aangelegd, om water vanaf de Maiporivier naar Leyda te krijgen. Deze wordt ook door een aantal andere producenten gebruikt, die na Viña Leyda land kochten met waterrechten.Het gebrek aan water in Leyda vormt zijn achilleshiel en stelt grenzen aan zijn groei als wijngebied. De producenten die er nu al gevestigd zijn en waterrechten hebben, zijn echter spekkopers en kunnen niet alleen erg fraaie wijnen maken, maar ook voor heel goed geld druiven verkopen aan andere producenten. Viña Leyda doet dat overigens niet, het gebruikt alle druiven van hun 290 hectaren wijngaarden. Hun meest recent aangeplante wijngaard, genaamd El Granito, ligt trouwens nog dichter bij de kust, op slechts 4 kilometer afstand. Deze ligt ook vlakbij de Maipo, waardoor ze van water verzekerd zijn.
Focus op vier druiven
De grote kracht van Viña Leyda is hun focus op slechts vier à vijf druiven, even afgezien van assortimentvulling als Cabernet Sauvignon en Merlot uit Maipo en Carmenère uit Colchagua. In Leyda zijn de terroirs met zorg uitgekozen voor met name sauvignon blanc, chardonnay, pinot noir en syrah, met ook aandacht voor riesling. Sauvignon Blanc was het eerste succes en niet alleen omdat sauvignon al van jonge planten goed fruit geeft. Nee, Leyda heeft echt talent voor Sauvignon Blanc, die er op de zanderige kleibodems met graniet in de ondergrond expressieve, maar niet overdreven stuivende wijnen met substantie geeft. Bovendien heeft Viña Leyda niet alleen maar (de alom aangeplante) kloon 1 aangeplant, maar ook materiaal uit Sancerre, dat wijnen met een zekere klasse geeft.Chardonnay doet het er ook heel goed, maar opmerkelijker is de groeiende faam die Leyda maakt met pinot noir en syrah. Ook bij pinot noir zit het succes ‘m deels in het plantmateriaal. Bij Viña Leyda hebben ze vanaf het begin geïnvesteerd in goede van oorsprong Franse klonen als 115 en 777 (maar aangepast aan warmer klimaat in Oregon, VS, vandaar ‘Oregon clone’), in plaats van het reeds in Chili verkrijgbare, maar kwalitatief mindere materiaal (Valdivieso- en Concha y Toro-klonen). De Pinots uit de wijngaard Las Brisas, gelegen op het zuidwesten, dus koel en in de zeewind (vandaar de naam), springen er wat mij betreft uit met hun rode fruit en mooie frisheid.Dat syrah het in de Chileense kustgebieden eigenlijk beter doet dan in het warme binnenland, is tegenwoordig steeds meer duidelijk. De aanplant is nog jong, maar een relatief koel klimaat en bodems op graniet vormen heel goede uitgangspunten.
Kwaliteit op alle niveaus
Het assortiment van Viña Leyda zit gedegen in elkaar, opgebouwd volgens een welbekende kwaliteitspiramide: de keurige Reserva-lijn, de expressieve Single Vineyard-lijn en de bijzondere Lot-lijn (met een nummer). Lot betekent ‘aparte selectie’; de wijnen worden geslecteerd uit de meest bijzondere percelen (blocks) van de single vineyards. Toch is het jammer dat ze niet de namen van die blocks gebruiken want dat doet de terroirgedachte, die bij Viña Leyda duidelijk heerst, meer eer aan. Het zou dan duidelijker zijn dat het om een specifiek geselecteerd stuk terroir gaat in plaats van om een kelderselectie. Commercieel gezien is het wellicht slim, want voor de belangrijke Amerikaanse markt zijn special selections belangrijk.
Verfijning en balans
Hoewel de Reserva’s keurig zijn voor hun categorie, wordt Viña Leyda echt interessant vanaf Single Vineyard-niveau. Opmerkelijk is dat de wijnen, in vergelijking met het overgrote deel van hun nationale en zelfs internationale concurrentie (mits betrokken op het zuidelijk halfrond), aromatisch vrij ingetogen zijn. Ze moeten het meer hebben van hun verfijning, balans en goede natuurlijke structuur, ook de witte wijnen. Een zekere zilte ondertoon valt ook op; een associatie met de nabijheid van de zee waaraan niet te ontkomen valt.Bij Viña Leyda snappen ze goed dat ze de natuurlijke bijzonderheden van het gebied in de wijn moeten vertalen. En dat lukt ze door uitgekiend wijngaardbeheer, beperkte rendementen en niet te ingrijpend wijn maken. De hogere wijnen worden meestal spontaan vergist en ze blijven ruime tijd op de gisten. Het gebruik van nieuw hout was al beperkt en neemt af (maximaal 10% nieuwe barriques tegenwoordig voor Chardonnay Lot 5 en Pinot Noir Lot 21).Enfin, Viña Leyda maakt wijnen die heel goed in elkaar zitten en zeer drinkbaar zijn. Wat ook voor hun kwaliteit spreekt: ze zijn zeker niet alleen jong interessant. Verleden jaar dronk ik in Santiago hun Chardonnay Lot 5 2008 en de wijn was niet alleen nog goed, hij had aan complexiteit gewonnen.
Geproefd bij Merlot in Amersfoort
Leyda Sauvignon blanc Reserva 2014 ***(*)
Leyda Sauvignon blanc Single Vineyard Garuma 2014 ****(*)
Leyda Sauvignon blanc Lot 4 2013 *****
Leyda Chardonnay Reserva 2014 ***
Leyda Chardonnay Single Vineyard Falaris Hill 2014 ****
Leyda Chardonnay Lot 5 2010 ****(*)
(rijpt sneller dan 2008)
Leyda Pinot Noir Reserva 2014 ***
Leyda Pinot Noir Single Vineyard Las Brisas 2013 *****
Leyda Pinot Noir Lot 21 2013 ****(*)
De wijnen van Viña Leyda worden geïmporteerd door Wijnimport J. Bart en zijn ook verkrijgbaar via www.qvselect.nl. tekst: Lars Daniëls MV
foto’s: Viña Leyda en Lars Daniëls MV
